ΙΣΤΟΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ (WebQuest)

      Ο όρος ιστοεξερεύνηση (WebQuest) εισήχθη για πρώτη φορά το 1995 από τον Bernie Dodge για να περιγράψει μία δομημένη μαθησιακή δραστηριότητα, η οποία είναι προσανατολισμένη στη διερεύνηση (inquiry) με στόχο την επίλυση προβλημάτων, μέσα από την αξιοποίηση πληροφοριών που αντλούνται, κατά βάση, από πηγές του Παγκόσμιου Ιστού (Web). Πρόκειται για ένα μαθησιακό σενάριο ή μια δραστηριότητα τύπου project (σχέδιο εργασίας) που στοχεύει στην ενεργοποίηση όλων των μαθητών και στη συνεργασία μεταξύ τους, ώστε να διαπραγματευτούν ένα θέμα, ένα πρόβλημα ή μια ομαδική εργασία που αναθέτει ο εκπαιδευτικός.

Oι μαθητές ξεκινούν την αναζήτηση πληροφοριών από τις συγκεκριμένες πηγές και δικτυακούς τόπους που έχει επιλέξει και αξιολογήσει ο εκπαιδευτικός και έχουν ενσωματωθεί στην ιστοεξερεύνηση. Στη συνέχεια επεκτείνονται και σε άλλες πηγές του Παγκόσμιου Ιστού, ανάλογα με τους στόχους της δραστηριότητας και τις δεξιότητές τους. Σε μια κατάλληλα σχεδιασμένη ιστοεξερεύνηση οι μαθητές δεν περιορίζονται στην αναζήτηση της πληροφορίας αλλά προχωρούν στην ανάλυση, αξιολόγηση, σύνθεση, μετασχηματισμό και εφαρμογή της, σύμφωνα με τους στόχους της δραστηριότητας.

Μια ιστοεξερεύνηση περιλαμβάνει έξι διακριτές φάσεις.

1. Εισαγωγή (introduction): Η φάση αυτή αποσκοπεί στο να μυηθούν οι μαθητές στη δραστηριότητα, να κατανοήσουν την κεντρική ιδέα, το αντικείμενο και τους στόχους της και να προετοιμαστούν για την υλοποίησή της.

2. Δραστηριότητα (task): Περιγράφεται το τελικό προϊόν (παραδοτέο) της δραστηριότητας, το οποίο μπορεί να είναι ένα φύλλο απάντησης, μια γραπτή έκθεση με τον κειμενογράφο, μια πολυμεσική παρουσίαση, ένα βίντεο, ακόμη και μια πολυμεσική εφαρμογή. Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εργαλεία δεύτερης γενιάς (Web 2.0), όπως ιστολόγια (blogs) και wiki. Η φάση αυτή αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος της ιστοεξερεύνησης. Περιγράφει τους μαθησιακούς στόχους που θέτει ο διδάσκων (ή ο σχεδιαστής της δραστηριότητας) και τις βασικές ενέργειες των μαθητών.

3. Διαδικασία (process): Περιγράφει τη μεθοδολογία που συστήνεται στους μαθητές, ώστε να ολοκληρώσουν το έργο τους με επιτυχία. Μπορεί να περιλαμβάνει στρατηγικές διαχωρισμού του έργου σε υποέργα, περιγραφή των ρόλων που θα αναλάβει κάθε μαθητής ή ομάδα, τα βήματα καθώς και τις αντίστοιχες προσεγγίσεις που θα ακολουθήσουν κατά την εργασία τους, την ανάπτυξη και διαπραγμάτευση ιδεών κ.λπ.Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες και, συνεπώς, απαιτούνται δεξιότητες ομαδοσυνεργατικής εργασίας. Η οργάνωση της εργασίας τους θα πρέπει να προσομοιώνει τις συνθήκες εργασίας και τις εμπειρίες του πραγματικού κόσμου.

4. Πηγές-Μέσα (resources): Στην ενότητα αυτή περιγράφονται τα βήματα, τα μέσα και τα εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αναζήτηση και οργάνωση των πληροφοριών. Περιλαμβάνεται επίσης μια λίστα με τους σημαντικότερους δικτυακούς τόπους, τους οποίους έχει εντοπίσει, επιλέξει και προτείνει ο διδάσκων, με στόχο να βοηθήσει τους μαθητές στην υλοποίηση της εργασίας τους. Έτσι, οι μαθητές μπορούν να εστιάσουν στο αντικείμενο, αυτό καθ’ αυτό, αποφεύγοντας προβλήματα αποπροσανατολισμού ή υπερφόρτωσης κατά την πλοήγηση στον Παγκόσμιο ΙστόΑν προβλέπεται η χρήση άλλων εργαλείων, όπως λογισμικά εννοιολογικής χαρτογράφησης, ανάπτυξης πολυμέσων κ.λπ., αυτά θα πρέπει να αναφερθούν στην ενότητα αυτή.

5. Αξιολόγηση (evaluation): Στο τμήμα αυτό αναλύεται ο τρόπος και τα μέσα αξιολόγησης του τελικού αποτελέσματος της δραστηριότητας. Περιγράφεται με σαφήνεια πώς θα αξιολογηθεί το τελικό προϊόν (γραπτό τεστ, περίληψη, έκθεση, παρουσίαση κ.λπ.) και η εργασία-συνεισφορά κάθε μέλους της ομάδας. Αυτό επιτυγχάνεται με συγκεκριμένες κλίμακες αξιολόγησης (ρουμπρίκες) που περιλαμβάνουν κριτήρια και δείκτες επιτυχίας για κάθε κατηγορία. Επίσης, θα πρέπει να διευκρινίζεται αν η αξιολόγηση θα αφορά στην εργασία της ομάδας ή θα είναι ατομική για κάθε μαθητή.

6. Συμπέρασμα (conclusion): Στο τμήμα αυτό, τέλος, συνοψίζεται η δραστηριότητα και η εργασία των μαθητών. Γίνεται ανασκόπηση των μαθησιακών στόχων και του τι θα πρέπει να έχουν επιτύχει οι μαθητές.Επιπρόσθετα, μπορεί να γίνει παρουσίαση των αποτελεσμάτων της ιστοεξερεύνησης σε επίπεδο τάξης ή σχολείου με διάφορους τρόπους, όπως παρουσιάσεις, αφίσες, ημερίδες και συζητήσεις, δημιουργία πολυμεσικού έργου, δικτυακού τόπου ή ιστολογίου κ.λπ.

7. Σελίδα καθηγητή (teacher page): Μια ιστοεξερεύνηση δεν περιορίζεται στο να χρησιμοποιηθεί μόνο από τον εκπαιδευτικό που την έχει σχεδιάσει. Για το λόγο αυτό, είναι σκόπιμη η ενσωμάτωση σε κάθε ιστοεξερεύνηση μιας ενότητας, η οποία να απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς που, ενδεχόμενα, θα ήθελαν να τη χρησιμοποιήσουν στην τάξη τους. Το τμήμα αυτό περιέχει πρόσθετες πηγές, πληροφορίες και εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και οδηγίες διδακτικής υποστήριξης και καθοδήγησης των μαθητών κ.λπ., που αναμένεται να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό και να συμβάλλουν στην επίτευξη των μαθησιακών στόχων της ιστοεξερεύνησης.

                                                                                                        Πηγή: http://openwebquest.org / 

 Παρά την κριτική που ασκείται κυρίως ως προς την προεπιλογή των πηγών και τη διαμόρφωση ενός αυστηρού πλαισίου εντός του οποίου θα πρέπει να κινηθεί ο μαθητής, η ιστοεξερεύνηση αποτελεί μια διαδικασία η οποία διασφαλίζει - σε ένα βαθμό - την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, μπορεί να κινητοποιήσει τη μαθητική εργασία και να συμβάλει στην επίτευξη συγκεκριμένων γνωστικών στόχων. 

 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΙΣΤΟΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΩΝ

1.  http://www.thematzats.com/radio
Πρόκειται για ένα webquest για την ιστορία του ραδιοφώνου
2.   http://sch.ci.lexington.ma.us/~jpetner/
Πρόκειται για ένα webquest που αφορά την αρχαία Ρώμη.

3   http://questgarden.com/47/02/8/070221202134/

Πρόκειται για ένα webquest που αναφέρεται στη γαλλική επανάσταση

4. Μελετήστε και αξιολογήστε το σενάριο ιστοεξερεύνησης από τη σελίδα
http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/nea_ellinika/lyk_didaktikes_protaseis.html 
Επιλέξτε  από το " Διδακτικές Προτάσεις Έκφραση - Έκθεση",  "Ιστοεξερεύνηση - Καταναλωτισμός"
 Kαι πειραματικά δημιουργία με το ίδιο σενάριο ενός webquest (ακολουθώντας την προτεινόμενη φόρμα)  
http://zunal.com/webquest.php?w=83704

5. Μελετήστε και αξιολογήστε το σενάριο ιστοεξερεύνησης από τη σελίδα
http://ekped.gr/praktika/filo/01_66k.swf
http://filologika.blogspot.gr/
  
6. Δημιουργήστε ένα σενάριο ιστοεξερεύνησης ακολουθώντας τη δομή του Bernie Dodge για τις ιστοεξερευνήσεις:
http://projects.edtech.sandi.net/staffdev/buildingblocks/p-index.htm